Bakanlar, sığınmacıların Ruanda'ya gönderilmesi planını uygulamaya koymadan haftalar önce uyarıldı.
Bakanlara danışmanlık yapan yetkili, Ruanda'nın insan hakları siciline ilişkin resmi bir raporun doğruluğu hakkında endişelerini bakanlara iletti.
Ruanda’ya yapılması planlanan ilk uçuş, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) kararı sonucu Haziran ayında son anda askıya alınmıştı.
AİHM, Londra'daki Yüksek Mahkeme'nin, tahliyelerden önce, sınır dışı etme politikasının yasal olup olmadığını tam olarak incelemesi gerektiğini kaydetmişti. Gelecek ay konuyla ilgili bir duruşma gerçekleşecek.
Salı günü hükümet Yüksek Mahkeme’den, davada görüşü sorulan ismi açıklanmayan bir Dışişleri Bakanlığı yetkilisinin Ruanda hakkındaki 11 yorumunun duruşmada açıklanmasını engellemesini istedi.
Dışişleri Bakanlığı yetkililerinin, söz konusu danışmandan Ruanda hakkında hazırlanan ve ülke ile insan hakları sicili konusunda bilgi veren resmi ve halka açık rapora göz atmasını istedikleri, duruşmada gündeme geldi.
Belge, Ruanda uçuş planı durdurulurken güncellenmekteydi.
Planın kamuoyuna açıklanmasından iki hafta sonra, incelemeyi yapan kişi meslektaşlarına gönderdiği bir e-postada, raporun ağırlığını ve ülkedeki durumu doğru bir şekilde yansıtıp yansıtmadığını sorguladı.
Yüksek Mahkeme yargıcı Clive Lewis'e, yetkilinin bir e-postasında şunları yazdığı söylendi:
"Ulusal düzeyden alt kademeye kadar devlet kontrolü, güvenlik, gözetim yapıları var... Siyasi muhalefete müsamaha gösterilmiyor ve keyfi gözaltı, işkence ve hatta cinayetler kontrol yöntemleri olarak kabul görüyor".
BBC ile Times ve Guardian gazeteleri, durdurulan uçaktaki sığınmacılar ve danışmanın yorumlarının kamuoyu ile paylaşılmasını talep ediyor.
Medya kuruluşları mahkemeye, incelemeyi yapan kişinin yorumlarının, hükümetin Ruanda politikasını belirlemede oynadığı rol sebebiyle bu meseledeki en kritik materyal olabileceğini söyleyerek, kamuoyuna açıklanmasını istedi.
Yargıç Clive Lewis’in bu konudaki kararını ilerleyen günlerde vermesi bekleniyor.
Bu yıl şimdiye kadar 13.000'den fazla göçmen ve mülteci Fransa'dan İngiltere’ye geçiş yaptı, bu kişilerden 8.000’i Ruanda politikasının başladığı tarihten bu yana İngiltere’ye ulaştı.
Ruanda'ya ilk uçuşun iptal edilmesinin ardından İçişleri Bakanı Priti Patel, "doğru olanı yapmaktan" vazgeçmeyeceğini ve politikanın yasalara "tamamen uyumlu" olduğuna inandığını söyledi.